Khái niệm về cây nhàu
Cây nhàu thuộc họ Cà phê, có tên khoa học là Morinda Citrifolia L., thường mọc ở vùng nhiệt đới và ôn đới. Nhàu trong rừng mọc ở rừng thứ sinh, rừng phục hồi sau nương rẫy. Nhàu là loại cây ở Châu Á nhiệt đới, đông polynesia, châu Đại Dương, ngoài ra cây nhàu còn có ở Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam.
Cây nhàu mọc hoang tại vùng đông nam á, Tây ấn, Hawaii. Ở Việt Nam, nhàu mọc nhiều ở những vùng ẩm thấp dọc theo bờ sông bờ suối, ao hồ hoặc mương rạch ở khắp các tỉnh miền Nam và một số tỉnh miền Trung. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753. Nhàu là loại cây có từ lâu đời ở Việt Nam, tồn tại hơn 2000 năm.
Đặc tính của cây nhàu
- Cây gỗ nhỏ, mọc đứng.
- Thân: Cây cao 4-8 m, cành non mập, có 4 cạnh rõ, màu lục hoặc nâu nhạt. Cành non màu xanh, tiết diện vuông, có rãnh, nhẵn; cành già tiết diện tròn, màu nâu xám.
- Lá: Lá mọc đối, hình bầu dục dài 12-30 cm, rộng 6–15 cm, mép uốn lượn, lá màu xanh bóng đậm ở mặt trên, mặt dưới nhạt hơn. Bìa lá hơi dợn sóng. Gân lá hình lông chim, nổi rõ ở mặt dưới, 6-7 cặp gân phụ. Cuống lá 1–2 cm. Lá kèm nằm giữa 2 lá mọc đối, hình xoan, cao 1-1,5 cm, màu xanh nhạt.
- Hoa: Cụm hoa là đầu hình tròn hay hơi bầu dục, ở ngoài nách lá. Trục cụm hoa hình trụ, màu xanh, nhẵn, dài 1–2 cm. Đáy cụm hoa có 3 phiến hẹp, dài 5–8 mm. Hoa đều, lưỡng tính, mẫu 5. Đài hoa là một gờ tròn. Cánh hoa 5, ống tràng hình phễu, màu xanh nhạt, cao 7–12 mm; bên trong có nhiều lông trắng; 5 thùy dài khoảng 5–8 mm, màu trắng, hình bầu dục đầu nhọn, đỉnh có phụ bộ là một mấu nhỏ cong vào trong. Khi hoa nở các thùy cong xuống phía dưới; tiền khai van. Nhị 5, bằng nhau, rời, gắn ở phần loe của ống tràng xen kẽ với các cánh hoa, chỉ nhị rất ngắn. Bao phấn hình đầu tên, màu vàng nhạt, dài khoảng 4 mm; 2 ô, mở dọc, hướng trong, đính gốc. Hạt phấn rời, hình cầu, màu vàng nhạt. Lá noãn 2, ở vị trí trước sau, bầu dưới, 2 ô, mỗi ô 1 noãn, đính trung trụ. Vòi nhụy dạng sợi màu xanh nhạt, dài 5 mm; 2 đầu nhụy dạng phiến mỏng, dài 3 mm, màu xanh. Cây ra hoa quanh năm, tập trung nhiều nhất vào khoảng tháng 11-2, cho quả vào khoảng tháng 3-5.
- Quả: Quả hạch kép do bầu noãn và một phần lá đài của các hoa trên cụm hoa dính nhau tạo thành. Quả còn non màu xanh nhạt, dài 5–7 cm, rộng 3–4 cm. Quả già màu ngà vàng, nhẵn bóng, mùi khai, trên quả còn vết tích các đĩa mật. Quả hình trứng gồm nhiều quả hạch dính vào nhau, khi chín màu vàng, chứa cơm mềm, ăn được.
- Hạt: Hạt nhiều, hình bầu dục, một đầu nhọn, màu nâu đen Những người dân ở Nam Thái Bình Dương, Đông Nam Á đã sử dụng tất cả bộ phận cây gồm cả trái, lá, hạt và vỏ, để thải độc tố, nâng cao hệ miễn dịch, chống lão hóa, làm đẹp làn da, mái tóc,… với 210 vi chất dinh dưỡng khác nhau.
Nhờ kinh nghiệm quý, nhiều bệnh nhân đã áp dụng để chữa bệnh. Hiện nay do nhu cầu về trái nhàu rất cao, xong rất nhiều bệnh nhân muốn tìm hiểu thêm với nguồn thảo dược này làm thuốc về sử dụng nhưng lại gặp nhiều khó khăn do không biết mọc ở đâu, hay ở đâu bán trái nhàu để tìm kiếm.